SAS दिवस मनाउने संक्षिप्त रिपोर्ट:
१८ वर्षअघि (असोज १०, २०५९) नेपालमा गर्भपतनलाई कानुनी मान्यता दिएको दिनलाई जोड दिँदै नेपाल सरकारले विगत ६ वर्षदेखि असोज १० गते राष्ट्रिय सुरक्षित गर्भपतन दिवस मनाउँदै आएको छ । हरेक वर्ष झैं, Ipas Nepal ले परिवार कल्याण डिभिजन/MoHP लाई असोज 10, 2077 (सेप्टेम्बर 26, 2020) मा छैठौं राष्ट्रिय सुरक्षित गर्भपतन दिवस मनाउन सहयोग गरेको छ। कोभिड–१९ को महामारीको अवस्थालाई ध्यानमा राख्दै यो दिवस फेसबुक पेजमा लाइभ गरेर भर्चुअल रूपमा मनाइएको थियो । लाइभमा 300 भन्दा बढी दर्शकहरू थिए। परिवार कल्याण महाशाखाका निर्देशकको अध्यक्षतामा भएको कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि राष्ट्रिय महिला आयोगकी सचिव थिइन् । स्वास्थ्यमन्त्रीले पठाएको शुभकामना सन्देश पढेर बैठक सुरु भएको थियो । FWD ले सुरक्षित गर्भपतन सेवाहरूको अवस्था प्रस्तुत गर्यो। प्रस्तुतिले असुरक्षित गर्भपतनको अवस्थालाई उजागर गरेको थियो । अध्ययनले देखाएको छ कि अझै पनि ५८% महिला र केटीहरू गोप्य गर्भपतनका लागि जाँदैछन्। देश लकडाउनमा सुरक्षित गर्भपतन सेवा ३६ प्रतिशतले घटेको छ । स्थिति सुधार गर्न र सुरक्षित गर्भपतन सेवाहरू समावेश गर्ने आवश्यक स्वास्थ्य सेवाहरू उपलब्ध गराउनको लागि, MoHP ले RMNCH दिशानिर्देशलाई अनुमोदन गर्यो जहाँ टेलिमेडिसिन, घरमा आधारित सेवाहरू जस्ता केही नयाँ दृष्टिकोणहरू राखिएको थियो। साझेदार संस्थाहरूको तर्फबाट मन्तव्य दिँदै इपास नेपालका देशीय निर्देशकले सुरक्षित गर्भपतन सेवालगायत आरएच सेवाहरू महिला तथा बालिकाको मौलिक हक हो जुन नेपालको संविधानले पनि अनिवार्य गरेको बताउनुभयो । उनले असुरक्षित गर्भपतनका कारण हुने मातृमृत्यु रोक्नको लागि यस संकटमा टेलिमेडिसिन र घरेलु सेवाको आवश्यकतामा जोड दिए ।
इपास नेपाल र अन्य साझेदार संस्थाहरुको सहयोगमा परिवार स्वास्थ्य महाशाखाले भर्चुअल प्रेस मिट आयोजना गरेको थियो जसमा विभिन्न सञ्चारमाध्यमका ३० जना पत्रकारहरुको सहभागिता रहेको थियो । FWD ले सुरक्षित गर्भपतन कार्यक्रमको बारेमा एक सिंहावलोकन दियो र RH सेवाहरूको पहुँच बढाउन कोविड-19 महामारीमा अपनाएको दृष्टिकोणहरूमा प्रकाश पार्यो। त्यहाँ प्रत्यक्ष स्वस्थ छलफल भएको थियो र पत्रकारहरूले उठाएका प्रश्नहरूलाई सम्बोधन गरिएको थियो। कार्यक्रमपछि प्रेस ब्रिफ वितरण गरिएको थियो ।
SAS दिवसको पूर्वसन्ध्यामा (सेप्टेम्बर 25, 2020 बेलुका 5:30 बजे) एक मैनबत्ती जागरण आयोजना गरिएको थियो। यस वर्ष पनि असुरक्षित गर्भपतनका कारण ज्यान गुमाएका महिला तथा बालिकाको सम्झनामा दीप प्रज्वलन गरी कार्यक्रम गरिएको हो । कार्यक्रमको शुरुवात प्रमुख अतिथि माननीय दीप प्रज्वलन गरी गरिएको थियो । जयपुरी घर्ती, सभापति, शिक्षा तथा स्वास्थ्य समिति, प्रतिनिधि सभा।
आफ्नो मन्तव्यमा उनले सुरक्षित मातृत्व तथा प्रजनन स्वास्थ्य ऐन २०७५ लाई मातृ मृत्युदर र विकृति घटाउन प्रभावकारी ढंगले लागु गरिने बताउदै महिला तथा बालिकाको जीवन बचाउन सरकार र अन्य सरोकारवालासँग मिलेर काम गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरिन् ।
